Hà Nam, vùng đất trũng thấp, từng là nỗi ám ảnh của người dân mỗi khi mùa mưa lũ về. Đường làng ngõ xóm lầy lội, trơn trượt, việc đi lại vô cùng khó khăn. Thậm chí, những con đường đất có khi còn bị sóng đánh vỡ. Câu nói “Phải bốn hòn đất chìm mới một hòn đất nổi. Một con đường đồng chiêm bằng bảy đường đồng bãi” chính là minh chứng rõ nét cho sự vất vả của người dân trong việc giữ gìn, bảo vệ những con đường quê. Họ phải lặn lội dưới nước, xắn đất đắp đường để duy trì sự kết nối giữa các làng xóm. Dần dần, hệ thống đê điều được xây dựng, ngăn chặn lũ lụt tràn đồng, ngập nhà, những con đường đất cũng trở thành nét đặc trưng của làng quê.
Những con ngõ đất nhẵn thín, mát rượi dưới bàn chân trần vào mùa hè. Người dân quê ít khi đi dép, một phần vì công việc đồng áng, phần khác bởi vì sự mịn màng của đất thịt đã tạo nên những con đường êm ái. Những con ngõ đất ấy hòa quyện với hàng rào găng, dâm bụt, trúc, tre, cùng mùi hương đặc trưng của đất bùn, rơm mục. Những con ngõ quanh co, uốn lượn, thân thuộc đến nỗi, dù có vấp ngã cũng chẳng hề đau.
Mưa Và Những Con Đường Đất
Tuy nhiên, khi trời mưa tầm tã, những con đường đất lại trở nên trơn trượt, khó đi. Đất cao thì rêu trơn, đất trũng thì nhão nhoẹt, người ta phải bấm chặt chân vào đất mới có thể di chuyển. Sự khó khăn trong giao thông khiến người dân ít khi đi xa, gắn bó với mảnh đất quê hương, với không khí xóm làng quần tụ. Chính vì vậy, những đứa trẻ nông thôn khi ra thành phố chơi, chỉ nửa buổi đã muốn về nhà vì nhớ quê, nhớ nhà.
Những con đường đồng chiêm
Cuộc sống tự cung tự cấp cùng giao thông khó khăn đã khiến không gian làng quê trở nên khép kín. Nhưng rồi, chương trình xây dựng nông thôn mới, với mục tiêu hàng đầu là cải thiện đường giao thông, đã giúp nông thôn mở rộng, đón nhận những điều mới mẻ, những cách làm ăn mới, những tư duy mới.
Nông Thôn Mới Và Những Con Đường Bê Tông
Ngày nay, về bất kỳ vùng quê nào ở Hà Nam, ta sẽ không còn thấy những con đường đất, ngõ đất lầy lội. Thay vào đó là những con đường bê tông rộng rãi, phẳng lì. Đường ra đồng ngày xưa nhỏ hẹp, ngoằn ngoèo, cỏ mọc um tùm, nay cũng được mở rộng, bê tông hóa, giúp việc vận chuyển nông sản thuận tiện hơn, giảm bớt gánh nặng cho người nông dân. Nhờ chính sách hỗ trợ xi măng xây dựng đường giao thông nông thôn, người dân đã đồng lòng dịch tường, dịch giậu, hiến đất để mở rộng đường làng, ngõ xóm. Đến năm 2013, Hà Nam đã hoàn thành việc xây dựng đường thôn, xóm và đường trục chính nội đồng theo tiêu chí nông thôn mới.
Những tác phẩm cây cảnh nghệ thuật có giá trị lên tới hàng tỷ đồng tại Việt Nam
Trên những con đường mới rộng rãi, người dân trồng nhiều loại hoa dân dã, dễ trồng như: hoa mười giờ, hoa ngũ sắc, hoa cúc, chiều tím… Những hàng rào cúc tần, bụi tre, vừa là ranh giới, vừa là vị thuốc khi ốm đau, giờ đây cũng dần ít đi. Làng xóm trở nên khang trang, sáng sủa, văn minh hơn nhưng dường như cũng mất đi phần nào nét thân tình, gần gũi của xóm giềng. Những bức tường bê tông, cổng nhà kiên cố khiến nông thôn không còn giữ được nhiều nét đặc trưng xưa cũ. Và cũng đã lâu lắm rồi, không còn ai hát những bài hát đắp đường nữa.
Kết Luận
Sự thay đổi của những con đường quê cũng chính là sự thay đổi của cuộc sống nông thôn. Từ những con đường đất lầy lội đến những con đường bê tông rộng rãi, phẳng lì, đó là cả một quá trình nỗ lực của người dân và chính quyền địa phương. Sự phát triển của giao thông nông thôn đã mang đến nhiều lợi ích thiết thực, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, cũng cần lưu giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của làng quê Việt Nam.
