Ký ức về rừng xanh Tây Nguyên
Ký ức về rừng xanh Tây Nguyên
Contents
Rừng xanh Tây Nguyên, một mảng màu xanh thắt chặt trong ký ức của các già làng, là cả một thế giới bao la, huyền bí và thiêng liêng. Nghe các già làng kể chuyện xưa, ta như lạc vào đại ngàn mênh mông, nơi từng con đường mòn chỉ “đủ bàn chân” người đi.
Hồi ức về một thời rừng đại ngàn bất tận
Rừng đại ngàn Tây Nguyên
Rừng đại ngàn Tây Nguyên
“Người già nhớ chuyện cũ”, người Gia Rai nói vậy. Còn người Ba Na thì bảo “Thanh niên thích leo núi”. Với đồng bào Tây Nguyên, rừng là tất cả, là nguồn sống, là linh hồn. Trong ký ức của các già làng K’Ho, Chu Ru, Ê Đê, rừng là những cánh rừng bạt ngàn, bất tận.
Xã Đạ Chais (Lạc Dương, Lâm Đồng), nằm ở độ cao 1.500m, với 93% diện tích là rừng, là nơi lưu giữ những ký ức đậm nét về rừng xanh Tây Nguyên. Buôn Đưng K’si của người K’Ho Cil, nép mình dưới chân núi Bidoup, tuy chỉ còn vài chục người già, nhưng lại chất chứa cả ngàn nỗi khắc khoải về rừng. Già Bon Tô Sa Nga, trải qua gần 70 mùa rẫy, vẫn nhớ như in những cánh rừng xưa.
Nỗi buồn trước sự tàn phá của rừng xanh
Nỗi buồn của già làng
Nỗi buồn của già làng
Già Bon Tô Sa Nga buồn bã kể về những vụ phá rừng ở Lạc Dương những năm gần đây, hàng chục hecta rừng thông ba lá bị cưa hạ. Già nhớ những năm 1980 trở về trước, Lạc Dương còn hoang sơ, rừng bạt ngàn, cây cổ thụ san sát. Pơ mu, gió bầu, quế, hồi, cung nữ Langbiang mọc khắp nơi. Rừng bao quanh đường, đường xuyên trong rừng.
Ký ức về những cánh rừng nguyên sinh
Rừng nguyên sinh Tây Nguyên
Rừng nguyên sinh Tây Nguyên
Rừng ngày xưa hoang sơ, rậm rạp, dây leo chằng chịt, vượn đen má vàng, khướu đầu đen lấp ló, chim ríu rít. Rừng cho buôn làng thức ăn, nước uống. Thú rừng thân thiện với con người. Đứng trên buôn này có thể nghe tiếng gọi của người buôn kia vọng lại từ phía bên kia ngọn núi.
Người K’Ho tin rằng thần rừng ngự trị trong rừng sâu, che chở buôn làng. Họ giữ rừng như một nghĩa vụ thiêng liêng. Chỉ “mượn” đất của rừng vừa đủ cái ăn, không được “ăn hết lộc của Yàng”.
Nỗi xót xa trước thực trạng rừng bị tàn phá
Rừng bị tàn phá
Rừng bị tàn phá
Đường lớn mở ra, người đông hơn, rẫy nhiều hơn, rừng dần thu hẹp. Tiếng máy cưa, tiếng cây đổ rền vang núi rừng ám ảnh tâm trí người già. Thông cổ thụ bị cưa hạ, đốt cháy. Cao su, tiêu, cà phê thay thế rừng xanh. Rừng nguyên sinh, rừng đầu nguồn bị đẩy lùi vào sâu hun hút.
Những người con của rừng vẫn miệt mài giữ rừng
Người giữ rừng
Người giữ rừng
Già Cil Ju Ha Giản, 65 tuổi, 30 năm tuần tra giữ rừng, là một tấm gương sáng về tình yêu rừng. Ông thuộc lòng từng vị trí cây cổ thụ quý hiếm, là “đôi tay tin vào đôi chân” của kiểm lâm. Già Giản yêu rừng đến mức tự nguyện đi giữ rừng, bởi “người Cil để mất rừng là mất danh dự”.
Top ngành nghề có triển vọng trong tương lai và dễ kiếm tiền tại Việt Nam
Luật tục giữ rừng của người M’Nông
Già làng M'nông
Già làng M'nông
Già Điểu Klung, 82 tuổi, người M’Nông, nhớ về những cánh rừng bạt ngàn xưa, nhớ luật tục giữ rừng của cha ông: “Đốt lửa trong cỏ khô, lửa sẽ đốt cháy buôn làng… Luật tục cấm mọi người không được làm gì ảnh hưởng đến sự phát triển của rừng”. Ai phá rừng sẽ bị lên án: “Làm nhà đừng dùng cây nữa…”.
Nỗi nhớ khôn nguôi về rừng già Tây Nguyên
Hình ảnh rừng bị tàn phá
Rừng Ea Nhôn, rừng Cư M’gar ngày xưa rậm rạp, đầy gỗ quý, nay chỉ còn vài cây kơ nia đứng trơ trọi. Rừng đã lùi xa, nhưng nỗi nhớ rừng vẫn canh cánh trong lòng những người già Tây Nguyên. Họ nhớ tiếng suối róc rách, tiếng chim lảnh lót, tiếng thú rừng giẫm trên cành lá mục. Một Tây Nguyên không còn rừng già, khiến lòng người day dứt khôn nguôi.
