Mặt nạ giấy bồi đủ màu sắc được bày bán dịp Trung thu.
Contents
Nằm sâu trong một con ngõ nhỏ trên phố Hàng Than, Hà Nội là căn gác nhỏ của vợ chồng ông Nguyễn Văn Hòa (67 tuổi) và bà Đặng Hương Lan (62 tuổi). Đây là nơi họ gìn giữ và duy trì nghề làm mặt nạ giấy bồi truyền thống, một nét đẹp văn hóa gần như bị lãng quên giữa lòng thủ đô.
Hơn 40 năm giữ lửa nghề truyền thống
Hơn 40 năm gắn bó với nghề, căn gác nhỏ chừng 3m2 trở nên bận rộn hơn bao giờ hết mỗi dịp Trung thu về. Giữa hàng trăm chiếc mặt nạ giấy bồi đủ màu sắc, bà Lan tỉ mỉ vẽ từng nét, chia sẻ về hành trình gần nửa thế kỷ gắn bó với nghề. Bà tự hào cho biết, hiện nay vợ chồng bà là hộ gia đình duy nhất còn làm mặt nạ giấy bồi tại Hà Nội.
“Trước đây, có 4 gia đình làm mặt nạ giấy bồi ở Hà Nội, nhưng giờ chỉ còn vợ chồng tôi. Chúng tôi chỉ bán tại một điểm quen thuộc trên phố Hàng Lược mỗi dịp Trung thu”, bà Lan chia sẻ.
Quy trình tạo nên những chiếc mặt nạ giấy bồi
Để tạo ra một chiếc mặt nạ giấy bồi hoàn chỉnh, công đoạn đầu tiên là tạo khuôn. Ông Hòa cẩn thận bồi từng lớp giấy lên những khuôn xi măng do chính tay ông làm từ 40 năm trước. Có khoảng 30 khuôn với đủ hình thù khác nhau, từ mặt người đến mặt thú.
Keo bồi giấy được làm từ bột sắn nguyên chất.
“Cứ một lớp giấy lại đến một lớp bìa, hồ dán được làm từ bột sắn và nước. Nguyên liệu dễ kiếm và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, bí quyết để tạo nên những chiếc mặt nạ không bị nhăn, có hồn là bí quyết gia truyền”, ông Hòa tiết lộ.
Sau khi bồi xong, mặt nạ được phơi khô trên hiên nhà. Khi bề mặt ráo, bà Lan sẽ bắt đầu công đoạn trang trí. Với vài màu sơn cơ bản và một chục cây cọ, bà Lan khéo léo “thổi hồn” vào từng chiếc mặt nạ. Từ Chí Phèo, chú Tễu đến các nhân vật siêu nhân, hổ, sư tử,… tất cả đều hiện lên sống động dưới bàn tay tài hoa của bà.
Mặt nạ giấy bồi hoàn chỉnh có giá dao động từ 30.000 – 100.000 đồng.
Giữ nghề giữa dòng chảy hiện đại
Đồ chơi Trung Quốc tràn lan, cùng với ảnh hưởng của dịch COVID-19, khiến mặt nạ giấy bồi truyền thống gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, vẫn có những khách hàng trung thành tìm đến với sản phẩm thủ công này mỗi dịp Trung thu.
“Nhiều người dặn con cái khi đi mua đồ chơi Trung thu phải ghé qua mua mặt nạ giấy bồi. Một số trường học, bảo tàng cũng đặt mua mặt nạ thô để cho trẻ em tự trang trí”, bà Lan cho biết.
Mặt nạ giấy bồi truyền thống đang dần bị mai một bởi đồ chơi hiện đại.
Dù tuổi đã cao, ông Hòa và bà Lan vẫn quyết tâm giữ gìn nghề truyền thống. Họ không tuyển thợ phụ hay bán sỉ vì muốn đảm bảo chất lượng và giữ được nét riêng của sản phẩm. Hai người con của ông bà đều có công việc ổn định và không ai theo nghề. Tuy lo lắng nghề sẽ mai một, nhưng ông bà vẫn kiên trì bám trụ, với mong muốn giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống cho thế hệ sau.
Tạm kết
Câu chuyện về vợ chồng ông Hòa, bà Lan là minh chứng cho sự bền bỉ và tình yêu nghề. Giữa dòng chảy hiện đại, họ vẫn miệt mài giữ lửa nghề, góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc.
