Đốt vàng mã là một tục lệ phổ biến trong tang lễ của người Việt. Tuy nhiên, nghi thức này có nguồn gốc từ Trung Hoa và không thuộc Phật giáo chính thống. Vậy Phật giáo nhìn nhận tục lệ này như thế nào và có giải pháp thay thế nào thiết thực hơn? Bài viết này sẽ làm rõ quan điểm của Phật giáo về việc đốt vàng mã và đề xuất những cách thể hiện lòng thành kính với người đã khuất đúng với tinh thần Phật pháp.
Contents
Alt: Hình ảnh vàng mã chuẩn bị được đốt
Theo sử sách, tục lệ đốt vàng mã bắt nguồn từ thời cổ đại ở Trung Hoa, xuất phát từ niềm tin người chết sẽ chuyển sang một thế giới khác và vẫn cần những vật dụng như người sống. Ban đầu, người ta chôn theo đồ dùng và tiền bạc thật, nhưng sau đó chuyển sang đốt đồ giấy để tránh lãng phí. Tục lệ này dần lan sang Việt Nam và ăn sâu vào đời sống tâm linh của người dân. Giấy cúng trở thành một phần không thể thiếu trong các nghi lễ tang ma.
Quan niệm của Phật giáo về tục đốt vàng mã
Phật giáo không hề có tục lệ đốt vàng mã. Theo Phật giáo, sau khi chết, chúng sinh sẽ được tái sinh vào một cảnh giới khác tùy theo nghiệp đã tạo. Mỗi cảnh giới có những quy luật riêng, và việc sử dụng tiền bạc hay vật dụng của cõi người ở các cảnh giới khác là điều không thể.
Tại sao nhiều người vẫn đốt vàng mã?
Mặc dù không phải là nghi thức của Phật giáo, nhiều Phật tử vẫn giữ tục lệ đốt vàng mã. Điều này xuất phát từ lòng hiếu thảo, mong muốn người thân đã khuất được an vui, đầy đủ ở thế giới bên kia. Đầy tháng bé trai hay những dịp lễ khác, người ta cũng thường đốt vàng mã với mong muốn cầu bình an, may mắn.
Giải pháp thay thế việc đốt vàng mã theo Phật giáo
Phật giáo nhìn nhận việc đốt vàng mã là một hủ tục, gây lãng phí và ô nhiễm môi trường. Thay vì đốt vàng mã, Phật giáo khuyến khích thực hiện các việc làm thiết thực và ý nghĩa hơn để hồi hướng công đức cho người đã khuất, chẳng hạn như:
- Phóng sanh: Giải thoát cho các loài vật khỏi cảnh giam cầm, đau khổ.
- Bố thí: Giúp đỡ những người khó khăn, hoạn nạn.
- Tụng kinh, niệm Phật: Hồi hướng công đức cho người đã khuất được siêu thoát.
Bài cúng mụ đầy tháng cho be trai miền bắc cũng là một nghi thức quan trọng, nhưng nên tập trung vào ý nghĩa tâm linh thay vì hình thức đốt vàng mã.
Lời kết
Việc thể hiện lòng thành kính với người đã khuất là nét đẹp văn hóa. Tuy nhiên, chúng ta nên lựa chọn những cách thể hiện phù hợp, vừa mang lại lợi ích thiết thực, vừa đúng với tinh thần Phật giáo. Bài cúng mụ cho bé trai cũng như các nghi lễ khác cần được thực hiện với tấm lòng thành kính, tránh sa đà vào hình thức. Thay vì đốt vàng mã, hãy làm những việc thiện, giúp đỡ những người khó khăn, 20 lời chúc mừng sinh nhật hay và ý nghĩa nhất dành tặng bạn bè người thân cũng là một cách thể hiện tình cảm tốt đẹp. Đó mới chính là cách thể hiện “âm dương lưỡng lợi” theo quan điểm Từ bi và Trí tuệ của Đạo Phật.
