Đám tang, một nghi thức thiêng liêng tiễn biệt người đã khuất, đôi khi lại bị biến tướng bởi chữ “điếu”. Vậy chấp điếu trong đám tang là nên hay không? Bài viết này sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu về ý nghĩa thực sự của “điếu” và những câu chuyện xoay quanh vấn đề nhạy cảm này.
Tôi từng chứng kiến một đám tang của một gia đình giàu có. Người cha để lại khối tài sản kếch xù, con cái đều sung túc. Thế nhưng, ngay đầu hòm, thùng “phước sương” cùng sấp bao thư và cây bút lại hiện diện một cách khó hiểu. Người em vợ bức xúc chất vấn: “Các cháu giàu có như vậy, tại sao cha mất lại còn chấp điếu?”. Các cháu biện minh, rồi sau đó lại chia nhau cả tiền phúng viếng. Câu chuyện này khiến nhiều người phải suy ngẫm về giá trị đích thực của tình thân và sự sẻ chia.
“Phúng điếu” theo nghĩa gốc là đem lễ vật đến cúng người chết, thăm hỏi, chia buồn cùng tang quyến, thể hiện tinh thần tương thân tương ái. Ngày nay, “điếu” thường được hiểu là đi đám ma và cúng tiền. Nhiều người khi nghe tin đám tang thường hỏi: “Đám ma có chấp điếu không?”, rồi mới đến câu “Chôn ngày nào?”.
bài cúng đầy tháng cho be trai miền bắc
Trước đây, chấp điếu là việc bất đắc dĩ của những gia đình nghèo khó, không đủ điều kiện lo liệu hậu sự. Tiền điếu được xem như “tiền mượn”, con cháu phải ghi chép cẩn thận để sau này “trả nợ” khi đi đám tang nhà khác. Từ cái khay trầu rượu ngày xưa, giờ đây nhiều gia đình đã sử dụng thùng đựng phong bì, khiến câu chuyện “điếu” càng trở nên phức tạp.
Miễn Điếu – Nét Đẹp Văn Hóa
Có những gia đình nghèo khó nhưng vẫn “miễn điếu, miễn bái”. Họ quan niệm, cha mẹ mất mà còn mắc nợ thiên hạ thì khó lòng ra đi thanh thản. Đây là một nét đẹp văn hóa đáng trân trọng, thể hiện sự tự trọng và lòng hiếu thảo của con cháu.
Lợi Dụng Đám Tang Kiếm Tiền
Ngược lại, có những gia đình giàu có vẫn chấp điếu, thậm chí lợi dụng đám tang để kiếm tiền. Họ đưa ra những lý do như “không chấp điếu bạn bè sẽ giận”, hay “chấp điếu để làm từ thiện”. Nhưng sau đám tang, họ lại dùng tiền phúng viếng để mua sắm, hưởng thụ. Hành động này thật đáng lên án, làm tổn thương người đã khuất và gây bức xúc trong cộng đồng.
Việc chấp hay không chấp điếu là tùy thuộc vào hoàn cảnh và quan niệm của mỗi gia đình. Tuy nhiên, chúng ta cần nhìn nhận vấn đề này một cách đúng đắn, tránh biến nghĩa cử cao đẹp thành dịp để vụ lợi cá nhân. Đám tang nên là dịp để tưởng nhớ người đã khuất, chia sẻ nỗi đau với tang quyến, chứ không phải là nơi để tính toán thiệt hơn.
Kết lại, “điếu” vốn là nét đẹp văn hóa, thể hiện tinh thần tương thân tương ái. Tuy nhiên, việc chấp điếu cần được xem xét dựa trên hoàn cảnh và lòng thành kính của gia chủ, tránh biến tướng thành việc kiếm tiền trên nỗi đau của người khác. Hãy để đám tang trở về đúng nghĩa của nó, là nơi tiễn biệt người đã khuất một cách trang trọng và ý nghĩa.
