Phúng điếu là một nét đẹp văn hóa của người Việt, thể hiện sự chia sẻ, tương thân tương trợ trong lúc tang gia bối rối. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều gia đình lựa chọn “miễn phúng điếu”. Vậy khi sử dụng xe nâng tay inox trong công việc, liệu có nên miễn phúng điếu hay không? Bài viết này sẽ phân tích ý nghĩa của việc miễn phúng điếu và đưa ra lời khuyên phù hợp.
cúng điếu là một phong tục truyền thống tốt đẹp của người Việt, thể hiện sự sẻ chia, hỗ trợ về mặt vật chất và tinh thần cho gia đình người đã khuất. Theo Hán Việt Tự Điển, “Phúng” nghĩa là dâng lễ vật cúng người mất, “Điếu” là viếng thăm nhà có tang. Vậy, “Phúng điếu” là mang lễ vật đến viếng, chia buồn cùng tang gia. Lễ vật thường là nhang đèn, hoa quả, tiền phúng điếu, và ngày nay, nhiều người hiểu “Miễn phúng điếu” đồng nghĩa với “miễn nhận tiền”.
Ngày xưa, “Miễn phúng điếu” được coi là một cách thể hiện gia đình có điều kiện, đủ khả năng lo liệu tang lễ, chỉ mong nhận chút tình cảm bằng nhang đèn, hoa quả. Họ quan niệm nhận tiền phúng điếu sẽ khiến người khuất mang nợ. Tuy nhiên, quan niệm này cũng gây nhiều tranh cãi. Liệu người mất có mang nợ hay không còn phụ thuộc vào ý nguyện của họ lúc còn sống. Nếu họ muốn tổ chức tang lễ lớn, linh đình thì dù có nhận phúng điếu hay không, theo luật nhân quả, họ vẫn mang nghiệp.
Việc phúng điếu bằng vòng hoa có nguồn gốc từ phương Tây, không phải tập tục của người Việt. Theo sách “Phong Tục Việt Nam” của Toan Ánh, lễ phúng điếu truyền thống của người Việt là trầu cau, trà rượu, hoặc câu đối, trướng ca ngợi đức tính người mất. Ở nông thôn, tiền phúng điếu là hình thức giúp đỡ thiết thực cho tang gia trang trải chi phí. Điều này thể hiện rõ nét tinh thần tương thân tương trợ của người Việt.
Ngày nay, tại các thành phố lớn, vòng hoa tươi hoặc hoa cườm thường được sử dụng trong tang lễ. Ngược lại, nhiều vùng quê vẫn giữ tập tục phúng điếu bằng tiền. Phúng điếu như một sợi dây kết nối tình làng nghĩa xóm, hôm nay tôi giúp anh, mai kia con cháu tôi sẽ được đền đáp.
Ở nước ngoài, nơi có nhiều người Việt sinh sống, đời sống kinh tế khá giả hơn, người ta thường tự lo liệu cho hậu sự của mình bằng bảo hiểm nhân thọ hoặc quỹ tương trợ. Vì vậy, việc nhận tiền phúng điếu là gì không còn quá quan trọng. Họ thường ghi “xin miễn phúng điếu” trong cáo phó, hoặc đề nghị mọi người đóng góp cho các hội từ thiện, chùa chiền.
Việc làm từ thiện bằng tiền phúng điếu là một hình thức giúp đỡ cộng đồng, vừa có lợi cho xã hội, vừa mang lại an lạc cho người đã khuất. Nhiều đám tang ở Việt Nam đã đóng góp số tiền phúng điếu đáng kể cho các quỹ từ thiện, giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn.
Vòng hoa trong tang lễ giúp không gian bớt lạnh lẽo, thể hiện tình cảm của người sống với người đã khuất. Tuy nhiên, hoa chỉ dùng được vài ngày rồi bị bỏ đi, khá lãng phí. Hòa thượng Thích Thánh Nghiêm và Đức cha La Quang là hai tấm gương sáng, đã để lại di nguyện tang lễ đơn giản, không phô trương, không nhận vòng hoa.
Tóm lại, việc miễn phúng điếu hay cúng điếu hay phúng điếu tùy thuộc vào quan niệm của mỗi người, hoàn cảnh gia đình, phong tục tập quán địa phương. Ở nông thôn, phúng điếu vẫn là một nét đẹp văn hóa nên được duy trì. Ở thành phố, miễn phúng điếu có thể là một lựa chọn phù hợp. Cuối cùng, tang lễ lớn hay nhỏ, phần mộ to hay nhỏ đều là cho người sống, giúp họ an lòng.
